Lauzerte is een van de mooiste dorpen van het departement Tarn & Garonne. Het stond een aantal jaren geleden niet voor niets in de top 3 van de “plus beaux villages de France“, een nationale competitie die iedereen toelaat zijn mening te uiten over het mooiste dorp van Frankrijk. Zoals veel dorpen uit die tijd, ligt Lauzerte op te top van een heuvel. Het fantastische uitkijkpunt wordt hierdoor door de Galliërs Lucerna (lamp) gedoopt. Net als een lichtpunt, kan men van heide en ver het dorp op de top van de heuvel zien. Later, rond het jaar 1000 wordt Lucerna Lauzerte, de naam die het dorp tot vandaag draagt.
De ontwikkeling van Lauzerte als ontmoetingspunt
Lauzerte ontpopt zich pas echt vanaf het einde van de 12e eeuw. De graaf van Toulouse, Raymond VI, zodanig onder de indruk van de strategische ligging van het dorp, vraagt en krijgt het zeggenschap over de regio. Hij oogt er een “castelnau” op te richten, een ommuurde stad die beschermd wordt door de kasteelheer.
Door de bescherming die de stad hierdoor biedt, aan onder andere bedevaarders die via de “Via Podiensis” naar Compostella trekken, wordt het een belangrijke handelsplaats met een grote leefgemeenschap. Het vaart Lauzerte wel en de stad breidt meer en meer uit. Lauzerte wordt zodanig belangrijk in het Quercy dat de rechtbank er zich nestelt, wat op zijn beurt magistraten en andere rechtspersoonlijkheden naar de stad trekt. Sommigen zien Lauzerte op dat moment als de hoofdstad van het Neder-Quercy.
Deze welvaart valt tot vandaag van de muren te lezen. Het historisch centrum is een mikmak van imposante middeleeuwse constructies uit steen, baksteen en/of houtskeletbouw. Wie wat rondkijkt vindt er makkelijk elementen van de gotiek en de renaissance in terug. De huizen zijn groot, met op het gelijkvloers ruime openingen die voor handel en ambachtsdoelen konden gebruikt worden, daarboven comfortabele leefruimtes met veel gedetailleerde openingen om licht binnen te laten.
De invasie van het engelse koningshuis
In 1259 wordt het Quercy in het verdrag van Parijs aan de koning van Engeland geschonken en Lauzerte als belangrijke handelshaven wordt bezet door engelse troepen. Hoewel de inwoners van Lauzerte zich aanvankelijk tegen deze bezetting verweren moeten ze zich na verloop van tijd gewonnen geven. Het dodentol loopt te hoog op.
Dertig jaar later, rebelleert het Quercy tegen de engelse bezetter en Lauzerte is een van de steden die zich zelfstandig vrijgevochten krijgt. Jammer genoeg is deze vrijheid maar een kort leven beschoren. Edouard III, koning van Engeland, bereidt zich voor om Philippe VI om de kroon van Frankrijk te bevechten. De honderdjarige oorlog (1337 -1453) zal uiteindelijke meerdere generaties overstijgen. Gedurende dit conflict wordt de koning van Frankrijk, Jean le Bon, door de Engelsen gevangen genomen. Zijn vrijheid zal Frankrijk 3 miljoen goudstukken en meerdere regios kosten, het Quercy maakt alweer deel uit van het verdrag (Van Bretigny, 1364). Hoewel het merendeel van het Quercy zich redelijk snel terug bij Frankrijk kan aansluiten, zal Lauzerte gedurende het hele conflict bevochten worden.
De legende van Gandilhonne
Een plaatselijke legende vertelt hoe Lauzerte op het einde van de Honderjarige Oorlog, door een arme weduwe, Gandilhonne, van zijn engelse bezetter wordt verlost. Haar naam vertaalt zeer toevallig in “zij die redt”. Gandilhonne merkt op een dag dat de engelse soldaten één voor één de stad verlaten, tot er nog slecht net genoeg overblijven om de poorten te bewaken. Later zou blijken dat de soldaten Toufailse wijntjes gingen drinken in Miramont, of gingen dansen met de boerendochters in Sauveterre. Gandilhonne, die op de uitweg van de stad woont, beslist op een dag de soldaten te tellen. Voor ieder soldaat dat haar voorbij komt, legt ze een steentje (of een kastanje naar gelang het verhaal) in haar schoot. Wanneer haar schort uitpuilt overtuigt ze de consul van de stad om laatste wakers te vermoorden en de poorten van de stad te sluiten. De terugkerende soldaten, waarschijnlijk licht beschonken van hun leuke avond, komen voor een gesloten poort te staan en zijn verplicht zich terug te trekken.
De Hugenotenoorlog
1562 is het startschot van de Hugenotenoorlog en Lauzerte wordt natuurlijk niet van dit conflict gespaard. 15 augustus, op O.L.V. Hemelvaart, is het naar jaarlijkse gewoonte feest in de stad. Het dorpsplein krioelt van gelovigen die de tenhemelopneming van de maagd Marie vieren. Op dat moment dringt een protestants leger, onder leiding van Duras, het dorp binnen en het feest verandert in een bloedbad: 567 mensen zullen de geest laten, waaronder 194 katholieke priesters.
Gedurende 10 jaar zal het dorp in protestantse handen blijven, tot zijn bevrijding in 1572.
De laatste jaren
In 1808 verandert het Lotse Lauzerte van département wanneer Napoleon het département Tarn & Garonne creëert. De sluiting van de rechtbank die hierop volgt leidt het dorp in een neerwaartse spiraal. Het historische centrum op de heuveltop wordt verlaten voor de lagere vlaktes en raakt in verval.
Sinds 2000 is er terug een opleving van het historische centrum. De toeristische dienst, de gemeente Lauzete en het departement Tarn & Garonne / regio Occitanie leveren zware inspanningen om Lauzerte in ere te herstellen. Aan de hand van rondleidingen, wandelingen, kunstprojecten, markten en festivals worden bezoekers naar het dorp gelokt en deze inspanningen hebben hun doel niet gemist. Het merendeel van de middeleeuwse huizen in het dorp zijn opgekocht en gerenoveerd, veelal door binnen-, en buitenlanders die er een vakantieoptrekje of gite van hebben gemaakt. Het dorp vindt stilaan de pracht van weleer terug.
Voor ons is Lauzerte één van de mooiste dorpen van Occitanie. Het is voldoende groot en er is genoeg te doen om er een dagje in rond te dwalen zonder je te vervelen. De expo’s zijn interessant en het marktje gezellig. Je kunt er goed eten, enkele musea bezoeken of gewoon aan de rand van het dorp van het uitzicht genieten. Het grootste deel van de gebouwen zijn met eer en smaak opgeknapt en in ieder steegje verstopt zich wel een klein dingetje, klaar om gevonden te worden.
Het enige minpunt dat we Lauzerte toeschrijven is de overweldigende aanwezigheid van gestationeerde voertuigen in de binnenstad. Deze zorgen er soms voor dat de charme en het karakter van de middeleeuwen niet volledig tot zijn recht komen. Gelukkig verbeteren onze photoshop-skills om ze uit de photo’s te verwijderen, hieronder vindt u onze fotoreportage van het dorp.
Lauzerte en photos
